Dzisiaj chciałabym napisać kilka słów o kontrastach. Zdaję sobie sprawę, że może to być przydługawe i mało zrozumiałe. Starałam się tę wiedzę przekazać w sposób najłatwiejszy z możliwych, choć przez to mogły się wkraść pewne zbyt duże uproszczenia.
Co to jest kontrast i po co się go stosuje?
W badaniach obrazowych takich jak USG, Tomografia Komputerowa, Rezonans Magnetyczny zachodzi czasem konieczność podania kontrastu.
Kontrastem nazywamy substancję, która powoduje „wyostrzenie” obrazu, a czasami nawet ujawnienie jakiejś struktury, czy nieprawidłowego unaczynienia. Dzięki niemu powstaje lepsze oddzielenie między prawidłową tkanką, a patologiczną. W zależności od rodzaju badania, można w ten sposób określić np. funkcję nerek, uwidocznić małe naczynia, czy różnicować guzy.
Tak wzmocniony obraz pomaga lekarzowi postawić dokładniejsze rozpoznanie – czyli również pomaga pacjentowi, bo stawia się pełniejszą diagnozę.
Kontrast w zależności od jego przeznaczenia można podać doustnie lub dożylnie.
W zależności od zastosowanej techniki radiologicznej (tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny), środki kontrastowe mogą być różnych rodzajów.
Stosowane są kontrasty: negatywne, pozytywne, rozpuszczalne w wodzie lub nie. Przez swoje właściwości mają też różną toksyczność.
W TK najczęściej stosuje się kontrast pozytywny, oparty głównie na solach baru i jodu. Dożylnie podawane są preparaty jodu, a te dzielą się na jonowe i niejonowe.
Podanie jodu u niektórych pacjentów może wywołać działania niepożądane – jonowe większe, niejonowe mniejsze.
Technika Rezonansu Magnetycznego jest nieco inna . Podany kontrast ma pewne właściwości magnetyczne, a przez to dzieli się na pozytywny i negatywny.
Przez to można uzyskać obraz hipertensywny (jaśniejszy) lub hipotensyjny (ciemniejszy) od pozostałych tkanek. Powoduje to uzyskanie lepszego obrazu z ostrymi granicami między narządami przez wzbudzenie pola magnetycznego.
To wszystko wykorzystuje się do diagnostyki: mózgu, mięśni, serca, wątroby, nerek, nadnerczy, narządu rodnego. Pozwala też wykazać przepływ krwi przez naczynia.
W MR stosowane są kontrasty pozytywne oparte na związkach głównie gadolinu.
Gadolin to pierwiastek ziem rzadkich.Należy on do lantanowców.
Czasami stosuje się pochodną witaminy B6 i manganu – głównie w ocenie guzów wątroby.
Negatywne kontrasty w technice MR to superparamagnetyki i ferromagnetyki różniące się wielkością cząstek.
Istnieją tez doustne kontrasty w MR, które poprawiają nam obraz przewodu pokarmowego.
Cały powyższy wywód pokazuje, jak czasem istotne jest podanie środka kontrastowego, by móc lepiej zobaczyć co jest w środku nas samych.
